Yeztugo – Thuốc Ngừa HIV Mới Dựa Trên Nghiên Cứu Của Đại học Utah Chính Thức Được FDA Phê Duyệt

Ngày 18 tháng 6 năm 2025 đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong cuộc chiến phòng chống HIV/AIDS toàn cầu, khi Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) chính thức phê duyệt Yeztugo – loại thuốc ngừa HIV mới có hiệu quả vượt trội, được phát triển từ nền tảng nghiên cứu tại Đại học Utah.

1. Từ phòng thí nghiệm đến cuộc sống: Nguồn gốc của Yeztugo

Yeztugo (tên hoạt chất: lenacapavir) được phát triển bởi công ty dược phẩm Gilead Sciences, dựa trên công trình nghiên cứu nền tảng của Giáo sư Wesley Sundquist và nhóm cộng sự tại Đại học Utah. Nhóm nghiên cứu đã tập trung giải mã cấu trúc phân tử của vỏ capsid virus HIV, và phát hiện ra một điểm yếu then chốt – “gót chân Achilles” – từ đó mở ra hướng tấn công hoàn toàn mới đối với virus HIV.

Dựa trên khám phá này, Gilead đã phát triển lenacapavir, một hợp chất có khả năng can thiệp trực tiếp vào vỏ capsid, ngăn chặn quá trình lắp ráp và nhân lên của virus bên trong tế bào người.

2. Hiệu quả vượt trội trong thử nghiệm lâm sàng

Trong nghiên cứu lâm sàng giai đoạn 3 với sự tham gia của hơn 2.179 người, Yeztugo – chỉ cần tiêm 2 lần mỗi năm, đã cho thấy hiệu quả bảo vệ lên đến 99,9% trong vòng 6 tháng. Tất cả những người tham gia sử dụng thuốc đều duy trì kết quả âm tính với HIV trong suốt thời gian nghiên cứu.

Đây là một bước tiến vượt bậc so với các phương pháp dự phòng HIV hiện nay vốn đòi hỏi uống thuốc hàng ngày hoặc tiêm nhiều lần.

3. Tác động toàn cầu và kỳ vọng tương lai

Với liều dùng ít, hiệu quả lâu dài và độ an toàn cao, Yeztugo không chỉ mang lại giải pháp phòng ngừa HIV thuận tiện hơn, mà còn có tiềm năng làm thay đổi cục diện của đại dịch AIDS toàn cầu.

Theo số liệu từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hiện có khoảng 1,3 triệu ca nhiễm HIV mới mỗi năm và hơn 40 triệu người đang sống chung với virus này. Việc triển khai rộng rãi Yeztugo có thể góp phần giảm đáng kể số ca nhiễm mới trong tương lai gần.

4. Vinh danh thành tựu khoa học

Công trình dẫn đến sự ra đời của Yeztugo đã nhận được nhiều giải thưởng danh giá:

• Giải thưởng Warren Alpert 2025 từ Đại học Harvard trao cho Giáo sư Wesley Sundquist và Gilead Sciences vì những đóng góp mang tính đột phá trong nghiên cứu HIV.
• Tạp chí Science vinh danh lenacapavir là “Đột phá của năm” vào tháng 12/2024 nhờ vai trò tiên phong trong phòng ngừa HIV.

🎥 Xem thêm về hành trình nghiên cứu và phát triển Yeztugo tại đây

Tìm hiểu về thế mạnh đào tạo của trường University of UTAH: Tại Đây! 

Nếu bạn muốn mình phát triển thêm phần call-to-action cho tổ chức phi lợi nhuận, trung tâm tư vấn sức khỏe hoặc bài viết dạng tin email newsletter cũng có thể yêu cầu nhé!